Partneriaeth Ysgolion Bro yn ymweld â Florida
Ymunodd Ysgol Gynradd Pencoed â 2 ysgol arall, Ysgol y Gogarth ac Ysgol Pen Rhos i wneud cais am gyllid Llwybr 2 Taith i gefnogi datblygiad a chynaliadwyedd ysgolion bro yng Nghymru. Ymunodd 9 ysgol arall â nhw wedyn i ffurfio partneriaeth Taith ledled Cymru gan gynnwys ysgolion cyfrwng Cymraeg a Saesneg, cynradd, uwchradd ac arbennig. Mae’r prosiect yn brosiect cydweithredol rhwng y 12 ysgol hyn a Chanolfan UCF ar gyfer Ysgolion Cymunedol yn Florida, UDA. Gweithredodd Dr Suzanne Sarjeant, Pennaeth Ysgol Gynradd Pencoed (er ar secondiad ar adeg gweithio ar y prosiect hwn) fel arweinydd prosiect y bartneriaeth ac mae’n dweud wrthym am eu profiad hyd yn hyn.
Gwnaethom gais i Taith gan ein bod eisiau datblygu partneriaeth ryngwladol rhwng ysgolion yng Nghymru ac ysgolion cymunedol yn Florida.
Mae Llywodraeth Cymru eisiau i bob ysgol yng Nghymru ddod yn ysgolion bro. Mae ein prosiect yn cefnogi’r genhadaeth genedlaethol hon ac yn ffurfio elfen allweddol o’r strategaeth ehangach i sicrhau tegwch mewn addysg yng Nghymru.
Mae ysgolion bro yn meithrin perthnasoedd â theuluoedd a chymunedau er mwyn gwneud y mwyaf o’r cyfleoedd dysgu sydd ar gael i blant a phobl ifanc. Maent hefyd yn ceisio deall rhwystrau i ddysgu ac yn datblygu partneriaethau gydag ystod eang o asiantaethau a sefydliadau allanol i helpu i gael gwared arnynt.
Daw llawer o’r ymchwil ar effaith ysgolion cymunedol o’r Unol Daleithiau ac mae rhaglen ysgolion cymunedol sydd wedi’i hen sefydlu yn Florida.
Roeddwn wedi elwa o’r blaen o ymweld ag ysgolion cymunedol rhyngwladol. Gwnaeth yr arfer a welais fy ysbrydoli i ddatblygu’r arfer nid yn unig o fewn fy ysgol, ond hefyd i geisio cael mwy o effaith ar ysgolion yn ehangach. Roeddwn yn gwybod pa mor bwerus y gall yr ymweliadau hyn fod ac felly roeddwn yn awyddus i gydlynu ymweliad ar gyfer eraill.
Roedd yn hollbwysig bod yr ymweliad yn cynnwys cyfle i weld arfer datblygedig o fewn ysgolion cymunedol ond hefyd i ddeall y gefnogaeth strategol a roddir. Roedd Canolfan UCF ar gyfer Ysgolion Cymunedol yn gallu hwyluso trafodaethau rhwng ymweliadau ysgol, a helpodd i ehangu ein dealltwriaeth. Roedd hefyd yn caniatáu ar gyfer mwy o fyfyrio gan y grŵp ac yn caniatáu i ni ofyn cwestiynau dilynol.
Rydym wedi cael yr ymweliad allanol a mewnol, ac mae’r profiad a’r dysgu wedi bod yn anhygoel, i’r cynrychiolwyr o Gymru ac i’n partneriaid yn Florida.
Cafodd yr ymweliad allanol â Florida effaith aruthrol ar bawb yn y grŵp. Canfuwyd bod ymweld ag ysgolion yn yr Unol Daleithiau yn caniatáu iddynt fyfyrio ar eu harfer eu hunain yn fwy eglur. Dywedodd un:
“Mae wedi rhoi min ar ein ffocws ar sut mae’n mynd i helpu, felly o safbwynt ysgol mae hynny’n mynd i fod yn effaith fawr.”
Dywedodd cydweithwyr hefyd eu bod yn teimlo eu bod wedi’u grymuso o ganlyniad i gymryd rhan. Yn ogystal â’r cysylltiadau rhyngwladol a wnaed, roedd cydweithwyr hefyd wedi elwa o wneud cysylltiadau ag ysgolion a lleoliadau yng Nghymru, gyda phobl eraill o’r un anian a ddaeth yn rhwydwaith cymorth yn gyflym pan wnaethom ddychwelyd.
Roedd y cyfranogwyr i gyd yn teimlo bod y cyfle i dynnu eu hunain yn llwyr o fywyd ysgol yn eu galluogi i gael mwy o fudd o’r profiad dysgu. Gwnaethant ddweud bod mynd allan o’r wlad yn caniatáu i’r grŵp fondio’n gyflym a gallu canolbwyntio ar yr hyn roeddem yn ei weld, ei glywed a’i brofi.
“Roedd yn safbwynt gwahanol…. weithiau gallwn fynd ychydig yn sownd i’r meddwl lleol hwnnw.”
“Roedd yn braf cymharu rhai o’r elfennau y mae’r ddau ohonom yn eu gwneud yn dda a dod i ffwrdd gan feddwl ‘Rwy’n meddwl bod hwnna’n syniad gwych.’ Hoffwn roi rhai o’r syniadau ar waith yn ein hysgol ni.”
O ganlyniad i’r cysylltiadau a wnaed yn ystod yr ymweliad mewnol, mae’r bartneriaeth ryngwladol wedi tyfu ac ymestyn y tu hwnt i Brifysgol Central Florida. Yn ystod yr ymweliad dychwelyd, cafodd cydweithwyr o’r taleithiau gyfle i fyfyrio ar arfer addysgol yn ehangach yng Nghymru. Roedd y defnydd o’r amgylchedd dysgu awyr agored mewn Dysgu Sylfaen a’r ffocws ar les meddyliol ac emosiynol o ddiddordeb arbennig. Roeddem yn gallu rhannu ein dogfennaeth gyda nhw a siarad am y manteision i blant a phobl ifanc.
Mae’r holl gyfranogwyr yn cynnal ymchwiliad i agwedd ar eu hymagwedd ysgolion bro (YB). Bydd hyn yn cefnogi ysgolion gyda’u prosesau hunanarfarnu ac yn sicrhau eu bod yn monitro effeithiolrwydd eu harfer. Bydd yr ymholiadau hyn yn cael eu cydgasglu i ffurfio templed ar gyfer hunanwerthusiad YB a fydd yn cael ei rannu gyda holl ysgolion Cymru.
Yr un mor bwysig, canlyniad yw bod gennym bellach rwydwaith o ddeuddeg ysgol mewn deuddeg Awdurdod Lleol sydd wedi datblygu cymuned ymarfer. Disgwylir i’r bartneriaeth ryngwladol barhau ac mae cyfleoedd ehangach ar gyfer cydweithio ac ymchwil yn cael eu sefydlu.
Yn ystod yr ychydig fisoedd nesaf, bydd y prosiect yn canolbwyntio ar gydgasglu a chyhoeddi’r adnodd. Bydd hyn hefyd yn cynnwys digwyddiad dysgu i lansio’r adnodd ac i rannu dysgu pellach o’r bartneriaeth.
Mae’r rhwydwaith sydd wedi’i greu o ganlyniad i gymryd rhan yn y prosiect yn gryf, gyda chydweithwyr yn cysylltu’n anffurfiol â’i gilydd. Rydym yn awyddus i dyfu hyn ymhellach ac yn ystyried cyfleoedd ariannu yn y dyfodol i ddatblygu rhwydwaith cenedlaethol o YB yng Nghymru.
O ganlyniad i rannu teitlau ein hymchwiliadau â’n partneriaid yn ystod yr ymweliad mewnol, mae dau gydweithiwr o grŵp Taith wedi cael gwahoddiad i fynychu Prifysgol East Carolina i gyflwyno eu canfyddiadau.
Yn ogystal, mae Prifysgol Central Florida wedi cysylltu â ni i gymryd rhan mewn symposiwm rhyngwladol. Mae ganddynt ddiddordeb arbennig yn yr adnodd rydym yn ei ddatblygu a hoffen nhw gael cyflwyniad ar yr adnodd a’r dulliau ymholi a ddefnyddiodd pob aelod o Taith.
Mae’r prosiect eisoes wedi cael effaith sylweddol ar y sector ysgolion yng Nghymru. Roedd adborth o’r gynhadledd yn pwysleisio gwerth dysgu sut roedd yr ysgolion a gymerodd ran yn gwella eu harferion bro. Sefydlwyd cysylltiadau rhwng yr ysgolion hyn a mynychwyr cynadleddau i hwyluso rhannu’r arferion hyn. Yn ogystal, bydd yr adnodd ar gael i bob ysgol yng Nghymru ar ôl ei gwblhau. Bydd yr adnodd yn darparu enghreifftiau ymarferol o ymholiadau YB, gan ganiatáu rhannu syniadau ar gyfer gweithredu yn ogystal â strwythur i gefnogi hunanwerthusiad ysgolion.
